Psy i ludzie – historie dźwiękowe

Jeśli nawet dzieje związku człowieka i psa wydają się dość dobrze rozpoznane, to niewiele w nich miejsca zajmowała dotąd historia dźwiękowa. A przecież łącząca nas więź jest w dużym stopniu oparta na dźwiękach i mogłaby stać się przedmiotem opowieści o tym, jak ze sobą rozmawiamy, jak reagujemy (wzajemnie) na swoje odgłosy, w jaki sposób opisujemy dźwiękowe relacje. Ciekawe jest też to, jak nasz dźwiękowy dialog z psami kształtuje się kulturowo, a także – jak zmienia się w czasie historycznym. To opowieść na całkiem poważną książkę. Wystarczy wydobyć choćby taki przykład – kilkakrotnie przytaczany przez Murraya Schafera – w jaki sposób  w różnych ludzkich językach określany jest odgłos psów. 

Systematyzując ów problem, nauka o pejzażu dźwiękowym zapewne w pierwszej kolejności zwróciłaby uwagę na kwestię komunikacji, jaka stoi u podstaw relacji dźwiękowej człowieka i psa. Ale nie tylko to jest tu ważne. Nawet jeśli nie rozumiemy zasad tej komunikacji, musimy zaakceptować fakt, że psy są dźwiękowo obecne w otoczeniu człowieka, współtworzą audiosferę naszych domów, sąsiedztw, osiedli;  audiosferę „miejską” i „wiejską”. Głosy psów są obecne w przestrzeni naszej kultury, stając się nośnikami czy emblematami różnych sytuacji  życia społecznego ludzi: od akcji ratowniczych i  wypraw eksploracyjnych, po polowania, a także więzienia i obozy zagłady… 

Na końcu pojawić się powinna jeszcze jedna kwestia, już znacznie mniej oczywista: pytanie o to, jak dźwięki ludzkie (i chodzi nie tylko o nasze głosy) są obecne w świecie psim – a więc pytanie o pejzaż dźwiękowy z perspektywy psa. 

Przedstawiona audycja nie podejmuje jednak rozstrzygająco żadnego z powyższych poważnych pytań. Przyjmuje perspektywę ludzi opowiadających swoje subiektywne historie dźwiękowe związane z ich psami. Z satysfakcją zauważyłem, że sposób, w jaki moi Rozmówcy opowiadali o swoich psach, jest nie tylko wyrazem zainteresowania dla doświadczeń dźwiękowych, ale przede wszystkim jest świadectwem więzi i troski o Ich zwierzęta.

W przygotowaniu audycji wykorzystałem opowieści: 

• Kamili o Kiri,
• Marceliny o Lunie,
• Sary o Papim i Rambo,
• Krzysztofa o Koli i Tapirze,
• Rafała o Toli,
• Mateusza o Tosi, Hurli i Skiperze,
• a także moje wspomnienia dotyczące Szafira. 

Wszystkim moim Rozmówczyniom i Rozmówcom serdecznie dziękuję!