Cmentarz
archiwum dźwiękowe

Audiopaper przybliża założenia projektu artystyczno-badawczego autorki, opartego na praktyce nagrań terenowych w przestrzeni starych cmentarzy. 

Projekt Funereal osadzony jest w szerokim kontekście studiów nad śmiercią (death studies) oraz rozważań nad miejscami pamięci i tzw. pejzażami śmierci (deathscapes). Skupia się na, niejednokrotnie pomijanych, aspektach audialnych miejsc (soundscapes), związanych ze szczególną, heterotopiczną przestrzenią dawnych, zapomnianych cmentarzy. Zapis dźwiękowy uzupełnia tradycyjne, skupiające się na warstwie wizualnej, metody opracowywania i upamiętniania dziedzictwa. 

Projekt łączy jednocześnie zainteresowanie krajobrazem jako konstrukcją kulturową i perspektywę nie-ludzką w postaci akustycznego śladu przyrody. W rozważaniach łączy z pozoru odległe od siebie wątki dotyczące pamięci, ekologii dźwięku czy paranaukowego zjawiska EVP − Electronic Voice Phenomena. Wreszcie, zastanawia się nad rolą pamięci i zapominania, opowiadając się finalnie po stronie wizji tzw. kontrolowanego rozkładu dziedzictwa kulturowego. 

Projekt Funereal został dofinansowany ze środków Stypendium Marszałka Województwa Śląskiego w dziedzinie kultury w roku 2023 oraz stypendium KPO dla kultury w roku 2024. 

Cmentarz żydowski w Katowicach, fot. Lena Achtelik

Bibliografia 

Ariès, P., Człowiek i śmierć, Oficyna Naukowa, Warszawa 1989.  

Vovelle M., Śmierć w cywilizacji Zachodu. Od roku 1300 po współczesność, Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2004.  

Czaja D., Nie-miejsca. Przybliżenia, rewizje, [w:] (red.), tenże, Inne przestrzenie, inne miejsca. Mapy i terytoria, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2013.  

Sendyka R., Pryzma – zrozumieć nie-miejsce pamięci, [w:] (red.), Czaja D., Inne przestrzenie, inne miejsca. Mapy i terytoria, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2013.  

Nierodzińska Z., Symbiotyczne zaangażowanie, [w:] Zoepolis. Budując wspólnotę ludzko-nie-ludzką, Bęc Zmiana, Warszawa 2020.  

Foucault M., O innych przestrzeniach. Heterotopie, tłum.. Żakowski M., „Kultura Popularna” 2006, nr 2.  

Kwiecień A., Dążąc ku rozproszeniu. Pejzaż jako przeczucie katastrofy i pragnienie śmierci, [w:] (red.), Lisok M., Mocne stąpanie po ziemi, Galeria Sztuki Współczesnej BWA ,Katowice 2015.  

Domańska E., Nekros. Wprowadzenie do ontologii martwego ciała, Wydawnictwo Naukowe PWN,Warszawa 2017.  

Audiografia 

Projekt Funereal dostępny na Soundcloud.

O autorce

Artystka sztuk wizualnych, nekromantyczka. Absolwentka Instytutu Historii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Stopień doktora w dziedzinie sztuki uzyskała w Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach. Mieszka i pracuje w Katowicach.

Zajmuje się malarstwem, tworzy książki autorskie i małe formy przestrzenne, piecze ciastka pogrzebowe na wernisaże. Głównym polem jej działań są zagadnienia związane z dziedziną tanatologii, pamięcią kulturową i historią symboli. Ostatnio bada napięcia między racjonalnymi a irracjonalnymi obszarami wiedzy.