Głosy kina


Malwina Czajka-Jaworek

Podcast opowiada o twórczym przetwarzaniu mowy w ścieżkach dialogowych dzieł audiowizualnych poprzez wybiórczość, zagłuszanie, nakładaniu się głosów, przerwanie mowy czy też jej zupełnej eliminacji. Już od zarania kinematografii filmy tworzone są w oparciu o nadrzędną zasadę – zasadę prymatu mowy, a praca na tym elemencie ścieżki dźwiękowej poddawana jest wielu formalnym zabiegom. Podcast wykorzystując klasyfikację Michela Chiona przybliża przykłady mowy tekstualnej, teatralnej, emanującej.

Przywołując różnorodne formy telefemów, o których pisał Chion w Audio-wizji autorka skupia się na tym, w którym widzimy i słyszymy tylko jednego rozmówcę, ale słyszymy także przefiltrowany głos innych bohaterów, których ani razu nie widać na ekranie, a dźwięk zapośredniczony jest przez głośnik. Omówione zostały cztery przykłady użycie tego rodzaju telefemu: Pogrzebany (Buried) z 2010 roku Rodrigo Cortésa, Locke Stevena Knighta z 2013, Winni (Den skyldige) z 2018 Gustava Möllera oraz serial Fede Álvareza Połączenie oczekujące (Calls) z 2021 roku.

 


Filmografia (wedle kolejności omawiania)

  • Na wylot, reż. Grzegorz Królikiewicz (1973)

  • Śpiewak jazzbandu, reż. Alan Crosland (1928)

  • Forrest Gump, reż. Robert Zemeckis (1994)

  • Amelia, reż. Jean-Pierre Jeunet (2001)

  • Czekolada, reż. Lasse Hallström (2000)

  • M-Morderca, reż. Fritz Lang (1931)

  • Podziemny krąg, reż. David Fincher (1999)

  • Birdman, reż. Alejandro González Iñárritu (2014)

  • Fleabag, twórca: Phoebe Waller-Bridge (2016)

  • House of Cards, twórca: Beau Willimon (2013-2018)

  • Dunkierka, reż. Christopher Nolan (2017)

  • Rozmowa, reż. Francis Ford Coppola (1974)

  • Nashville, reż. Robert Altman (1975)

  • Biały szum, reż. Noah Baumbach (2022)

  • Historia małżeńska, reż. Noah Baumbach (2019)

  • Opowieści o rodzinie Meyerowitz (utwory wybrane), reż. Noah Baumbach (2017)

  • Wakacje Pani Hulot, reż. Jacques Tati (1953)

  • 11.09.01 (część 7: Meksyk), reż. Alejandro González Iñárritu (2002)

  • Tenet, reż. Christopher Nolan (2020)

  • Syn Szawła, reż. (2015)

  • Sound of Metal, reż. Darius Marder (2019)

  • Plemię, reż. Mirosław Słaboszpycki (2014)

  • Ciche miejsce reż. John Krasinski (2018)

  • Kiedy dzwoni nieznajomy, reż. Simon West (2006)

  • Krzyk, reż. Wes Craven (1996)

  • Telefon, reż. Joel Schumacher (2002)

  • Skasowane wiadomości, reż. Rob Cowan (2010)

  • Komórka, reż. David R. Ellis (2004)

  • Connected, reż. Benny Chan (2008)

  • Wściekłość, reż. Michał Węgrzyn (2017)

  • Pogrzebany, reż. Rodrigo Cortés (2010)

  • Locke, reż. Steven Knight (2013)

  • Winni, reż. Gustav Möller (2018)

  • Połączenie oczekujące, twórca: Fede Álvarez (2021)

  • Bankomat, reż. David Brooks (2012)

  • Decydująca godzina, reż. Phillip Noyce (2022)

  • Wybuch, reż. Brian De Palma (1981)

  • Ukryte, reż. Michael Haneke (2005)

  • Berberian Sound Studio, reż. Peter Strickland (2012)

Bibliografia:

  • David L. Yewdall, Dźwięk w filmie, Warszawa 2011.

  • Michel Chion, Audio-wizja. Dźwięk i obraz w kinie, Wrocław 2012.

  • Małgorzata Przedpełska-Bieniek, Dźwięk w filmie, Warszawa 2009.

  • Steve Rafter, Unplugging the Matrix, The New Soundtrack, Edinburgh University Press, 8.1 (2018).