zzzZZZZzzzzRRRRRR!!! k

taśma taśma taśma taśma taśma

taśma w magnetofonie taśma w fabryce taśma cyfrowa nagranej rozmowy taśma się zacina

czy mnie dobrze słychać

Zakłady Radiowe im. Marcina Kasprzaka w Warszawie (ZRK) to polskie przedsiębiorstwo z sektora elektronicznego znajdujące się w Warszawie w dzielnicy Wola, funkcjonujące w latach 1949–1999.

polskie przedsiębiorstwo z sektora elektrocznicznego to oznacza produkcję

produkcję

produkcję

radioodbiorniki lampowe, magnetofony szpulowe, wieże, radia

Aby opowiedzieć historię fabryki, która przez pół wieku zajmowała spory kawał przestrzeni w przemysłowiej dzielnicy stolicy kraju, trzeba sięgnąć do pamięci osób.

Kobieta podczas pracy nad radiomagnetofonem w Zakładach Radiowych im. Marcina Kasprzaka w Warszawie, fot. Edward Kołodziejczyk, Wolskie Regionalia.

Sięgając do wywiadów historii mówionej, chcę zasygnalizować wielowątkową opowieść o mikrokosmosie fabryki. Na pierwszy rzut ucha mówimy tu o fonosferze fabrycznej hali, ale produkt tu wytwarzany – radia, magnetofony – wprowadza wątek długiego, sonicznego życia tego, co fabryczną halę opuszcza. Radia i magnetofony to muzyka i dźwięki, których słuchamy w domu czy w pracy, i dzięki którym wytwarzamy więzi i wspomnienia. 

Brakuje nam jednak opowieści o Zakładach Radiowych im. Marcina Kasprzaka, sięgamy więc do relacji i opowieści osób tam pracujących, a także uczennic i uczniów, którzy w Zakładach Radiowych odbywali praktyki zawodowe. Wreszcie, wsłuchujemy się w historie ludzi, którzy z samą fabryką nie mieli zbyt wiele wspólnego, ale w ich życiach pojawiły się sprzęty produkowane w ZRK.

Mężczyzna podczas pracy w Zakładach Radiowych im. Marcina Kasprzaka w Warszawie, fot. Edward Kołodziejczyk, Wolskie Regionalia.

Wywiady historii mówionej przeprowadziła Hanna Sabat (Wolskie Centrum Kultury). Dziękujemy za podzielenie się swoim opowieściami, które zostały zacytowane w tym audiopaperze:

Janusz Czerwiński

Tadeusz Prokopczuk

Aleksandra Sabat

Wanda Rowińska-Kośnik

Adam Kadenaci

Cały czas poszukujemy osób związanych z ZRK lub pamiętającymi sprzęt produkowany w tej fabryce, które chciałyby podzielić się swoimi opowieściami. Zbieramy również zdjęcia i wszelkie pamiątki związane z ZRK. Zdjęcia będziemy skanować, aby oryginały oddać właścicielom i właścicielkom. Zapraszamy do kontaktu na adres ludzie@wck-wola.pl lub na nr telefonu +48 609 892 494.

Praca powstała we współpracy z Wolskim Centrum Kultury.

Efekty dźwiękowe: Epidemic Sounds

Zdjęcie hali w Zakładach Radiowych im. Marcina Kasprzaka w Warszawie, fot. Edward Kołodziejczyk, Wolskie Regionalia.

O autorce

Marta Michalska – doktorka historii, badaczka dźwięków w przeszłości; pisze, redaguje, czasem śpiewa. Pisze i opowiada o tym, jak doświadczamy dźwięków wokół nas oraz jak możemy badać dźwięki, które już rozpadły się w historycznym szumie. Szczególnie interesują ją tematy dźwiękowych wyobraźni w ujęciu filozoficznym oraz metody badania historii społecznej i kulturowej w XIX i XX wieku.

Nagrodzona przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej w konkursie MONOGRAFIE FNP, czego efektem stało się wydanie książki “Dźwięki, ludzie i nasłuchiwanie miasta. Wybrane elementy fonosfery Warszawy na przełomie XIX i XX wieku” (2024). 

Interesuje się też wykonawstwem muzyki nowej, uczestniczy w Wakacyjnych Kursach Muzyki Nowej w Bydgoszczy organizowanych przez Fundację Harmonie i Hałasy w klasie śpiewu Joanny Freszel. Prowadzi spacery dźwiękowe i warsztaty, które otwierają uszy na otoczenie dźwiękowe. 

Nie ma swojego ulubionego dźwięku, ale lubi, kiedy inni odkrywają swoje własne.

IG: @muzonatchniuzo